بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس چیست؟

بیماری فلج چند گانه یا ام اس (MS) یک مشکل مغزی و نخاعی است. این بیماری می تواند علائم مختلفی را برای بیمار ایجاد کند. در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ (میلین)  بافت عصبی حمله کرده و موجب اختلال در ارتباط بین مغز و دیگر مناطق بدن می‌شود؛ در نهایت این بیماری منجر به تخریب موقت ویا آسیب دائمی به اعصاب می‌شود. دامنه بروز اختلالات بیماری ام اس وسیع بوده و از خستگی و احساس ضعف تا عدم تحرک و یا مشکل دید و اختلالات حرکتی می‌توان نام برد. با توجه به منطقه درگیر در مغز و سیستم عصبی، نوع و شدت علائم و تظاهرات آن ممکن است متفاوت باشد.سن بروز بیماری ام اس بین ۲۵ تا ۴۰ سال است. شیوع این بیماری در زنان دو برابر مردان است و سن شروع آن در زنان حدود ۵ سال زودتر از مردان اتفاق می‌افتد. بنابراین بیماری ام اس در مردان شیوع پایین‌تری دارد ولی ممکن است شدت آن بیشتر باشد.

 بیماران اس ام اس با توجه به سیر این بیماری به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

نوع ۱ : RR که به صورت فازهای پیشرفت‌کننده و پسرفت‌کننده تازه تظاهر می‌کند.

نوع ۲: PP که از ابتدا دارای علائم پیشرونده بوده و فاز بهبودی ندارد.

نوع ۳: SP در این نوع ابتدا به صورت پیش‌رونده و پسرفت‌کننده بوده، اما مدتی پیشرفت‌کننده می‌شود.

نوع ۴: RP که در آن بیماری سیر پیشرفت و بهبود داشته، اما در نهایت سیر پیش‌رونده دارد

علائم اولیه ام اس

• خستگی
• تاری دید
• کدر به نظر رسیدن رنگ ها
• اختلال بینایی
• بی حسی و سوزن سوزن شدن
• اختلال عملکرد مثانه و روده
• عدم هماهنگی در راه رفتن
• گیجی
• تغییرات عاطفی و افسردگی
• مشکلات چشمی
• مشکلات یادگیری و حافظه
• لکنت زبان
• مشکلات جنسی
• مشکلات گفتاری
• لرزش
• اسپاسم های عضلانی

راههای تشخیص بیماری ام اس

چنانچه هر کدام از علایم  ذکر شده را ۲۴ ساعت یا بیشتر ادامه پیدا کرد، باید به پزشک متخصص نورولوژی یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد و با توجه به تشخیص پزشک می‌توان به درمان بیماری پرداخت.

تشخیص بیماری احتیاج به آزمایش‌های مختلفی دارد. گاهی اوقات تشخیص قطعی ممکن است ماه‌ها طول بکشد. بعضی از آزمایش ها می تواند در تشخیص ابتلا به بیماری مفید بوده و ابتلای احتمالی به بیماری را نشان دهند، یا احتمالاً دلیل مشاهده علائم در بیمار را مشخص نمایند. این آزمایش ها شامل اسکن ام آر آی ، پونکسیون کمری یا نخاعی (شامل نمونه بردای از مایع مغزی نخاعی در ستون فقرات)، و نیز آزمایش پتانسیل فرا خوانده (که در آن الکترودها آهسته شده اند یا وجود هر گونه الگوی غیر عادی در پالس های الکتریکی اعصاب خاص در سیستم مغزی نخاعی را کنترل می کنند) هستند.

روش‌‌های درمان

در حال حاضر، با وجودی که هیچ درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد، می توان برخی از علائم بیماری را از طریق روش های درمانی خاص کاهش داد. این درمان ها بطور کلی به چهار دسته زیر طبقه بندی می شوند:

• مصرف دارو با هدف تغییر فرآیند بیماری
• استفاده از داروی استروئید به منظور کاهش موارد عود بیماری
• فیزیوتراپی به منظور حداقل کردن نتایج ناشی از بیماری
• روش های درمانی جدید برای تحریک سلول های مغزی همچون مگنت تراپی و تحریک مغناطیسی مغز

روش‌های زیر در کنار مصرف داروهای تجویز شده و با مشورت پزشک در بهبود علائم ام‌اس موثر هستند که شامل :

v   اصلاح سبک زندگی

v   استراحت کافی

v   ورزش

v   خنک نگه‌داشتن بدن

v   رژیم غذایی متعادل

v   کنترلو کاهش استرس

 

بیماران MS چه مواد غذایی را مصرف کنند؟

§       میوه ها و سبزیجات: همه میوه ها و سبزیجات تازه ( سبزیجات، کدو،لوبیا سبز و نخود فرنگی ، پیاز، سیر، فلفل، زنجبیل و گیاهان تازه؛ میوه‌ها)

§       غلات: کلیه غلات مانند جو دو سر ، برنج و کینوا

§       آجیل و دانه ها: همه مغزها و دانه ها

§       غذای دریایی(صدف ، میگو، خرچنگ دریایی، )

§       ماهی: همه ماهی ها ، به ویژه ماهی های تازه و ماهی های روغنی چرب ، مانند ماهی آزاد و ماهی خال مخالی ، زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین D هستند

§       گوشت و تخم مرغ: تخم مرغ و همه گوشت های تازه مانند گوشت گاو ، مرغ ، گوشت بره (گوشت‌های بدون چربی)

§       چربی ها: چربی های سالم ، مانند روغن زیتون ، بذر کتان ، نارگیل و آووکادو

§       غذاهای غنی از پروبیوتیک: مانند ماست ، کفیر ، کلم ترش ، و کیمچی

§       نوشیدنی ها: آب ، چای های گیاهی

§       گیاهان و ادویه ها: همه گیاهان و ادویه های تازه

§       غذاهای سرشار از ویتامین D

بیماران MS چه مواد غذایی را مصرف نکنند؟

v   گوشت های فرآوری شده: مانند سوسیس، کالباس، گوشت های کنسرو شده و گوشت های نمکی، دودی یا پخته شده.

v   کربوهیدرات های تصفیه شده: مانند نان سفید، ماکارونی، بیسکویت و توتیلا آرد

v   غذاهای سرخ شده: مانند سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سرخ شده و دونات

v   غذاهای ناسالم: مانند فست فود، چیپس سیب زمینی و غذاهای راحت و منجمد

v   چربی های ترانس: مانند مارگارین، روغن های گیاهی هیدروژنه

v   نوشیدنی های شیرین شده با شکر: مانند نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی، نوشابه  و چای شیرین

v   الکل: مصرف تمام نوشیدنی های الکلی را در صورت امکان محدود کنید